WAAJIRI WASIOPELEKA MAKATO YA WAFANYAKAZI WAO WAWAJIBISHWE

HIFADHI ya Jamii ni mfumo ambao jamii husika ujiwekea kiasi cha fedha kwa lengo la kujikinga dhidi ya majanga yasiyotarajiwa, majanga hayo ni kama maradhi, ulemavu, kupoteza kazi, kuacha kazi kwa sababu ya uzee (kustaafu).

Kumekuwa na malalamiko ya mara kwa mara kutoka kwa watumishi mbalimbali nchini kuanzia mashirika ya umma, binafsi na sekta nyingine juu ya waajiri kuto peleka makato ya watumishi wao katika mifuko ya hifadhi za jamii kwa wakati, pamoja na kuwa watumishi hao wamekatwa kwenye mishahara yao.

Hili hufanywa na waajiri ambao si waaminifu ambao ni watekelezaji wa mikataba wanayoingia baina ya mfanyakazi, mwajiri na mfuko husika wa hifadhi ya Jamii ambayo hupokea makato hayo na kumtunzia mfanyakazi hadi atakapo staafu, kupata dharula au vinginevyo.

Tanzania bara kuna Mifuko ya pension ya lazima mitano ambayo ni Mfuko wa kustaafu wa GEPF, Mfuko wa Pensheni wa LAPF, Mfuko wa Taifa wa Hifadhi ya Jamii wa NSSF,    Mfuko wa Pensheni wa PPF na Mfuko wa Pensheni wa PSPF.

Mfanyakazi hashurutishwi kujiunga na mfuko wowote kati ya hiyo bali anapaswa kuchagua mwenyewe na hii ni kwa mujibu wa kifungu cha 30 cha Sheria ya Mamlaka ya Usimamizi na Udhibiti wa Sekta ya Hifadhi ya Jamii  (SSRA), kila mwajiriwa mpya ana haki ya kuchagua Mfuko ni mfuko upi ajiunge nao tena ni kosa la kisheria kwa mwajiri au mtu yoyote kumchagulia mwanachama mpya mfuko wa kujiunga nao.

Lakini waajiri hawa wamekuwa hawapeleki makato ya watumishi wao katika mifuko hiyo na pindi ikitokea mtumishi ameacha kazi, kupata ajali, ugonjwa au kustaafu kwa uzee na akaenda katika mfuko husika kufutailia mafao yake huishia kuambiwa kuwa mwajiri alikuwa hapeleki makato yake.

Mstaafu huyu huanza tena kazi ya kusaga soli kufuatilia mafao yake na mwisho wa siku wengi hupoteza maisha bila hiyo haki yao kupatikana.

Jana SSRA imetoa agizo kwa mifuko hii ya hifadhi za jamii kuhakikisha inawalipa wafanyakazi mafao yao hata kama waajiri hawajapeleka makato. BOFYA HAPA KUSOMA ZAIDI

SSRA imefanya hivyo baada ya Mamlaka hiyo kupokea malalamiko mengi kuhusu ucheleweshwaji wa mafao kwa Wanachama jambo ambalo ni kinyume cha Sheriaya Mamlaka Na. 8 ya mwaka 2008 iliyorekebishwa na Sheria Na. 5 ya Mwaka 2012 pamoja na Sheria zote za Mifuko ya Hifadhi ya Jamii.

Mamlaka imewataarifu wanachama wa Mifuko ya Hifadhi ya Jamii kwamba kwa mujibu wa Kifungu cha 35 cha Sheria ya Mamlaka, kulipwa mafao ni haki ya Mwanachama pale anapokidhi vigezo vilivyowekwa kwa mujibu wa Sheria.

Pia ana haki ya kulipwa mafao yake kwa wakati. Hivyo, Mamlaka imekemea vikali tabia iliyozuka ya kuchelewesha mafao kwa Wanachama kwa kisingizio cha kutopokea michango toka kwa Waajiri.

Mifuko mingi imesahau kabisa kwamba  ni jukumu la Mfuko husika kwa mujibu wa Sheria kukusanya michango kutoka kwa Waajiri. Jukumu hili si la mwanachama. Hivyo nadhani wakati umefika sasa wa maofisa wa mifuko hii kuwazungukia waajiri ambao waliingia makubaliano na kuhakikisha makato ya watumishi yanawafikia.

Aidha, Mamlaka inatabanaisha kuwa Sheria zote za Mifuko zimeainisha wajibu wa kila Mfuko kulipa mafao kwa wakati. Vile vile Mfuko unapochelewesha mafao kwa Mwanachama aliyekidhi vigezo unapaswa kumlipa  Mwanachama Tozo kwa kiwango cha asilimia 15 kwa kila kiasi cha Mafao kilichocheleweshwa.

Mamlaka imeitaka mifuko hii ya hifadhi za jamii kulipa mafao kwa wanachama wote waliokidhi vigezo kwa wakati na kuwalipa wanachama wote ambao mafao yao yamecheleweshwa kwasababu yoyote ile. Malipo haya yafanyike ndani ya kipindi cha siku 21 kuanzia tarehe ya taarifa hii.

Bilashaka sasa utakuwa ni wakati muafaka kwa mifuko kuwabana vilivyo waajiri ambao hawawasilishi michango ya watumishi wake kwa wakati ili wafanye hivyo.

Ni vyema sasa Mifuko ya Hifadhi ya Jamii kuwachulia hatua za kisheria waajiri ambao wanalimbikiza na wakati mwingine hawapeleki kabisa makato ya watumishi wao na fedha hizo kufanyia vitu vingine, kwani michango hiyo inakatwa kwenye mishahara yao kwa wakati.